Nuri Bilge Ceylan Sineması


Öncelikle bugün yani bu yazının yazıldığı gün Nuri Bey için acılı bir gündür. Sebebi benim onun hakkında atıp tutacak olmam değil, babasının vefatıdır. Allah rahmet eylesin!

Nuri Bey şimdiye kadar 7 film yazıp yönetti. Hatta 'NBC Film' şirketini kurup, yapımcılığını da kendi yaptı. Filmlerinde maliyeti olabildiğince kısmaya çalıştı. İlk filmlerini anne babasına rol vererek çekti. Babası M. Emin Ceylan; Koza (1995), Kasaba (1997), Mayıs Sıkıntısı (1999) ve İklimler (2006)'de rol aldı. Babasının yer almadığı diğer filmleri ise; Uzak (2002), Üç Maymun (2008) ve Bir Zamanlar Anadolu'da (2011). [+ Kış Uykusu (2014) ve Ahlat Ağacı (2019)]

36 yaşında çektiği ilk filmi Koza [1995] hariç ilk 3 filmi 'taşra üçlemesi' olarak kabul ediliyor. Bu filmlerde taşrada yaşam anlatılıyor tüm sıkıcılığıyla. Yanlış olmasın, film sıkıcı değil. Sıkıcı olan taşranın kendi; ama orada yaşayanlar da kendi hayat gailesinde işte. Sıkıcı bir olay şaşırılacak akıcılıkta ilerliyor. Güzel olan da budur zaten diye düşünüyorum. Uzak (2002) filmiyle taşradan çıkılıyor gerçi; taşradan kurtulan Yusuf'un hikayesi var orada da.. Genel olarak bu taşra filmlerinde otobiyografiklik hissediliyor..


İklimler (2006)'de kendisi de eşi Ebru Ceylan'la beraber kameranın önüne geçiyor. Bu filmin hayatta unutamam dediğim bir sahnesi vardır ki amanın ne sahne: Bahar'la İsa deniz kenarında ayrılma kararı aldıktan sonra motosikletle geri dönerken; motoru İsa kullanıyo, Bahar arkasında oturuyo, demin ayrılmışlar, kadın psikopat, bi şeyler yapacak belli, deniz kenarındaki yolda gidiyolar böyle, yani yolun bi tarafı uçurum gibi böyle yükseklik, offf tam anlatamadım, aklıma gelince yine heyecanlandım. Yani motoru adam kullanıyo ama kadın her an bi şey yapacak gibi böyle.. Neyse bi süre böyle gergin gergin gidiyo motor.. Bi anda Bahar, İsa'nın gözünü kapatıyo arkadan. Motor yalpalıyo, İsa önünü görmeye çalışıyo bilmem ne, düşüyolar.. Bi şey olmuyo. Düşüyolar sadece. Sonra adam çıkışıyo falan ''Ölmek mi istiyon lan!'' diye.. Böyle bi sahneydi işte..

Üç Maymun (2008) birçok kişiye göre ilk gerçek oyunculu filmidir. Hatice Aslan, Yavuz Bingöl (ne alaka) falan oynuyor. Ve bu film şimdiye kadar ki NBC filmlerinden, baya bi konuşma olması yönüyle ayrılıyor; öncekiler daha sessiz sakin filmlerdi..

Sonra, Bir Zamanlar Anadolu'da (2011).. NBC hiç bu kadar oyuncuyu bir arada görmüş müdür bakalım?! Şaka şaka.. Çok güzel bir film olmuş cidden. Gecenin bi saati bi deste adamın üç arabayla dağ tepe gezerek bi cinayeti aydınlatma çabası.. Polisiye gibi ama tam değil de.. Ama her neyse tam olmuş yani.. Filmde Fırat Tanış, Yılmaz Erdoğan ve Ahmet Mümtaz Taylan... Ve daha birçok oyuncu oynuyor :) Ayrıca şunu da yazmadan geçemiycem: Once Upon A Time in Anatolia..

Toparlarsak, hikayelerinden çok fotoğraf ustalığından gelen görselle, kadrajla, fotoğrafla işi götürme yöntemi izleniyor.. 

Şubat 2012 / İskenderun

Yıllar önce yazdığım bu yazıyı neresinden tutup düzeltmeye başlasam bilemedim, ibretlik olması açısından bırakıyorum hiç ellemeden.


Ben Nuri Bilge filmleri izlemeye İstiklal Caddesi'nin sonundaki Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi'ndeki salonda başlamıştım... İstanbul'da yeniydim, okulu boşladığımdan boş vaktim çoktu, etkinlikleri takip ediyordum. Üç Maymun (2008) vizyondayken, yönetmenin eski filmlerini hatırlatmak için o ay öyle bir gösterim planı yapmışlardı. Çok güzel zamanlardı, çok büyük bir keyifti... Sadece Nuri Bilge de değil, neler neler izledim orada... Şu an öyle bir yer yok!

Üç Maymun (2008) yönetmenin kariyeri ve vizyonundaki kırılma noktasıdır, filmleri değer görmeye başlamış, sinemasına para harcama imkanı yaratabilmiştir. Üç Maymun (2008) filmografisindeki en zayıf film olmakla beraber, muhteşem oyuncu performanslarına sahiptir ve Cannes'da En İyi Yönetmen ödülünü kazandırmıştır. Ki bu ilk Cannes zaferi değildir, önceki filmleriyle de Fransa'daki festivale damga vurmuştur. Yaptığı bütün filmlerle de festivalin gülü olmaya devam etmiştir.

Bir Zamanlar Anadolu'da (2011) filmi, geçtim Nuri Bilge Sinemasını, Türk Sinemasının en önemli filmlerinden biridir. Kesin bilgidir, yayabilirsiniz. Kış Uykusu (2014), Haluk Bilginer, Demet Akbağ ve Melisa Sözen üçlüsünün muhteşem performanslarıyla birleşen zihin açan diyaloglara sahip 196 dakikalık bir eserdir. Nuri Bilge, bu zamana kadar Jüri Büyük Ödülüne doyduğu Cannes'da sonunda Palme d'Or kazanmıştır. 


Ahlat Ağacı (2019), Nuri Bilge hoca efendinin hiçbir filmini izlemediğini söyleyen, bundan sonra da çok isteyerek izlemeyeceği belli olan Doğu Demirkol'un baş rolünde yer aldığı yine çok şahane bir filmdir. Film kendi başına çok konuşulmakla beraber kamera arkası çekimlerin belgeselleştirilmesiyle de ilgi odağı olmuştur. Nuri Bilge'miz bu tarz kamera arkası paylaşımlarla ilgililerine adeta sinemacılık dersi vermektedir.

Ahlat Ağacı (2019) çok iyi film bu arada, "benim senaryom, benim karakterim, bunu yapamazsın!" sinirini sonuna kadar hak eden bir film...

Mayıs 2021 / Gazimağusa